گوشت گوسفند، یکی از گوشت های بسیار پرطرفدار در کشور ماست و مصرف آن بالاست. در حالت کلی که خرید این گوشت از فروشگاه های معتبر انجام می شود، تنها بخش های حلال گوشت گوسفند عرضه می گردد. اما در صورتی که کسی گوشت مصرفی خود را از طریق خرید دام زنده تهیه کند، باید این مهم را بداند که کدام اعضای گوسفند حلال هستند و اعضای حرام گوسفند شامل چه بخش هایی می شوند. این موضوع برای مسلمانان اهمیت زیادی دارد و نباید اشتباها بخش های حرام گوشت گوسفند را مصرف کنند. در اینجا می خواهیم با در نظر گرفتن بخش های حلال گوشت گوسفند، قسمت های حرام گوسفند را بشناسیم.
یکی از بخش های حرام گوشت گوسفند، خون آن است. در موازین و قوانین اسلامی اعلام شده است که خون به صورت کلی حرام است. در خصوص خون گوسفند نیز به دلیل دلایل شرعی و همچنین ضرری که برای بدن و سلامتی انسان دارد، جزو بخش های حرام در نظر گرفته شده است.
یکی از قسمت های حلال و بسیار پر طرفدار گوسفند، مغز و پاچه است. کله پاچه، محبوبیت بسیار زیادی در بین ایرانیان دارد. با این حال بر اساس عقیده ای که برخی از کارشناسان دارند، یک قسمت در مغز که بخش مرکزی آن است از نظر شرعی حرام است و نباید آن را مصرف کرد. بخش مرکزی مغز مانند یک نخود است که آن را به عنوان یکی از اعضای حرام گوسفند در نظر می گیرند. با این حال، مابقی بخش های مغز هیچ منع مصرفی ندارد و می توان آنها را مصرف کرد.
یکی دیگر از بخش های حرام گوشت گوسفند که مصرف آن کاملا ممنوع است، آلت تناسلی گوسفندان نر و ماده است. این بخش ها از نظر شرعی نجس محسوب می شوند و مصرف آنها کاملا ممنوع است. این در حالی است که در برخی از کشورها که مصرف گوشت حرام رایج است، ممکن است این بخش های گوسفند نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
بیضه یا دنبلان، بخش دیگری است که در گوسفندان وجود دارد و مصرف آن حرام در نظر گرفته می شود. این بخش که توده ای چربی مانند است و در برخی از کشورها به طرز متداولی مورد استفاده قرار می گیرد، یکی از اعضای حرام گوسفند محسوب می شود. البته برخی منابع دینی و شرعی نیز مصرف دنبلان را مکروه در نظر می گیرند.
یکی دیگر از قسمت های حرام گوسفند، نخاع آن است. دلیل آن هم این است که مایع منی که یک مایع نجس از نظر دینی است در گوسفندان در نخاع تشکیل می شود و در آن نیز باقی خواهد ماند. به همین دلیل بر اساس موازین دینی و شرعی، مصرف نخاع گوسفند حرام است.
یکی دیگر از اعضای حرام گوشت گوسفند، حدقه چشم آنهاست. خصوصا در زمانی که کله پاچه تهیه می شود، این بخش از جاهایی است که حتما باید قبل از مصرف آن را درآورد. مصرف حدقه چشم گوسفند از نظر شرعی حرام است.
دو بخش دیگر که می توان آنها را به عنوان اعضای حرام گوسفند در نظر گرفت، پی و زهره دان است. پی، بخشی است که در دو طرف قسمت پشتی حیوان قرار دارد و آن را حرام در نظر می گیرند. بخش دیگر نیز زهره دان است که در واقع همان کیسه صفرا در گوسفند است. در کیسه صفرا مواد مضر تجمع می یابند که به دلیل ضرری که این مواد برای بدن و سلامتی انسان دارند، حرام در نظر گرفته می شود.
در کله پاچه گوسفند، یک بخش دیگر هم وجود دارد که مصرف آن حرام است و آن را به عنوان اعضای حرام گوسفند در نظر می گیرند. این بخش، قسمت میانی سم است که به آن ذات الاشاجع نیز گفته می شود. در این بخش، یک سری آلودگی ها جمع می شوند که قطعا مصرف شان برای سلامتی انسان ضرر دارد و می تواند مشکلات سلامتی را به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، قسمت میانی سم را به عنوان یکی از بخش های حرام گوشت گوسفند در نظر می گیرند.
مثانه یکی دیگر از اعضای حرام گوسفند است. در مثانه ادرار گوسفند که نجس است جمع شده و از آن خارج می شود. از طرفی در این اندام، بیماری های بسیار زیادی ممکن است وجود داشته باشد که قطعا سرایت آنها به بدن انسان می تواند موجب بروز یک سری مشکلات و بیماری ها شود. به همین دلیل مصرف آن برای انسان حرام در نظر گرفته شده است.
دو مورد دیگر از اعضای حرام گوسفند، طحال و غده های گوسفند است. به طحال، سپرز گفته می شود که مصرف آن از نظر دینی و شرعی حرام است. دشول که همان غده های مختلف درون بدن گوسفند است نیز به عنوان بخش های حرام گوشت گوسفند در نظر گرفته شده است. دلیل ممنوعیت مصرف این موارد، بیشتر از نظر پزشکی است؛ چرا که در پزشکی مصرف این بخش ها می توانند برای سلامتی انسان مضر باشند.
قسمت دیگری که در گوسفند وجود دارد، کناره های دل است. بسیاری از افراد این بخش ها را مصرف می کنند و آن را حلال در نظر می گیرند. با این حال معمولا در کناره های دل، یک سری سموم و آلودگی ها وجود دارد که مصرف آنها توصیه نمی شود. از این رو برخی منابع مصرف کناره های دل را نیز حرام یا مکروه در نظر می گیرند.
زمانی که از نظر شرعی مصرف یک سری موارد ممنوع و حرام در نظر گرفته می شود، معمولا از نظر پزشکی و سلامتی نیز مصرف آنها ممنوع است. از این رو مصرف اعضای حرام گوسفند می تواند در اکثر موارد، ضررهایی را نیز به دنبال داشته باشد و از نظر پزشکی موجب بروز یک سری بیماری ها و مشکلات در انسان ها شود. عفونت ها و بیماری های مختلفی که از دام به انسان منتقل می شوند و آنها را با عنوان بیماری های مشترک گوسفند و انسان در نظر می گیرند، از جمله مضراتی هستند که می توان برای مصرف قسمت های حرام گوسفند در نظر گرفت.
کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به شرکت توسعه صنایع و بازرگانی نورا امین جم می باشد.