نقرس یکی از بیماری‌های التهابی مفصلی است که معمولاً به علت افزایش سطح اسید اوریک در خون و تشکیل کریستال‌های اورات سدیم در مفاصل ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و در صورت عدم درمان مناسب، می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی داشته باشد.
علل
اصلی‌ترین عامل مسئول بروز نقرس، افزایش سطح اسید اوریک در خون است. اسید اوریک یک ماده طبیعی است که در فرآیند تجزیه پروتئین‌ها تولید می‌شود. در بعضی از افراد، این سطح اسید اوریک بیش از حد افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به تشکیل کریستال‌های اورات سدیم در مفاصل شود. عواملی مانند ژنتیک، مصرف غذاهای پرپروتئین و پرپورین، مصرف الکل، اضافه وزن و برخی داروها نیز می‌توانند به افزایش سطح اسید اوریک و بروز نقرس کمک کنند.
علائم
علائم نقرس معمولاً به طور ناگهانی شروع می‌شوند و شامل درد شدید، تورم، قرمزی و گرمایی در مفصل مورد نظر است. این درد معمولاً در مفاصل بزرگ پا (مانند مفصل بزرگ پا، مچ پا و پاشنه) شروع می‌شود و می‌تواند بسیار شدید باشد که حتی تماس با لباس یا لمس ملایم هم می‌تواند درد زیادی ایجاد کند. در بعضی موارد، علائم همراه با تب و احساس بیماری عمومی مانند خستگی نیز همراه می‌شود.
راه‌های درمان
داروها: معمولاً داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کنترل درد و التهاب مصرف می‌شوند. در موارد شدیدتر، داروهای ضد التهاب استروئیدی (مانند پردنیزولن) ممکن است توصیه شود.
تغییرات در رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی کم اسید اوریک مانند میوه‌ها، سبزیجات و آب می‌تواند به کاهش تولید اورات سدیم در بدن کمک کند.
کنترل وزن: افزایش وزن می‌تواند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد، بنابراین کاهش وزن و حفظ وزن سالم مهم است.
مصرف متعادل مایعات: مصرف مقدار کافی آب و مایعات برای کاهش سطح اسید اوریک و جلوگیری از تشکیل کریستال‌های اورات سدیم مفید است.
رژیم غذایی چه تاثیری روی نقرس می گذارد؟
رژیم غذایی مناسب می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی بر روی نقرس داشته باشد. این تأثیرات عبارتند از:
کاهش سطح اسید اوریک: رژیم غذایی مناسب می‌تواند با کاهش مصرف مواد غذایی حاوی پورین و افزایش مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا مانند میوه‌ها، سبزیجات و آب، به کاهش سطح اسید اوریک در خون کمک کند.
کاهش التهابات: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به کاهش التهابات در بدن کمک کند و علائم نقرس را کاهش دهد.
کنترل وزن: رژیم غذایی مناسب می‌تواند به حفظ وزن مناسب کمک کرده و در نتیجه به کاهش فشار بر مفاصل، کاهش التهابات و کاهش خطر ابتلا به نقرس کمک کند.
محافظت از سلامتی قلب و عروق: رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش سطح چربی‌های خطرناک در خون کمک کرده و در نتیجه از عوارض ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری نماید.
افزایش سطح انرژی: مصرف مواد غذایی با ارزش غذایی بالا می‌تواند سطح انرژی بدن را افزایش داده و از احساس خستگی و کاهش فعالیت جسمی در افراد مبتلا به نقرس جلوگیری نماید.
به طور کلی، رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود علائم نقرس، کاهش خطرات مرتبط با آن و ارتقای کیفیت زندگی کمک کند. اما حتماً قبل از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی خود، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
افراد مبتلا به نقرس چه مواد غذایی را نباید بخورند؟
افرادی که مبتلا به نقرس هستند باید مصرف مواد غذایی حاوی پورین را محدود کنند یا بهتر است از آنها کاملاً خودداری کنند. مواد غذایی زیر ممکن است سطح اسید اوریک در خون را افزایش داده و علائم نقرس را تشدید کنند:
گوشت قرمز: مصرف گوشت قرمز مانند گوشت گاو، گوشت گوسفند و گوشت گوساله باید محدود شود، زیرا حاوی مقادیر زیادی پورین هستند.
ماهی‌ها: برخی از ماهی‌ها مانند ماهی تن، ماهی ماکرل، ماهی ماهی‌گردان، و ماهی ساردین حاوی مقادیر زیادی پورین هستند و باید مصرف آنها را محدود کرد.
خرما: خرما نیز حاوی مقدار قابل توجهی پورین است و باید محدود شود یا از آن کاملاً خودداری شود.
قارچ: مصرف قارچ نیز به دلیل حاوی پورین بودن باید محدود شود.
مواد غذایی غنی از شکر: مصرف مواد غذایی شیرین و غنی از شکر نیز می‌تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد و باید محدود شود.
الکل: مصرف الکل می‌تواند باعث افزایش سطح اسید اوریک در خون شود، بنابراین توصیه می‌شود مصرف الکل را محدود کنید یا از آن کاملاً خودداری کنید.
توصیه می‌شود که افراد مبتلا به نقرس قبل از اعمال هرگونه تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند.
افراد مبتلا به نقرس چه بخورند؟
افراد مبتلا به نقرس می‌توانند از مواد غذایی زیر که دارای مقدار کمتری پورین هستند استفاده کنند:
سبزیجات: مصرف سبزیجاتی مانند هویج، خیار، گوجه فرنگی، کرفس، کلم، بادمجان و سبزی‌هایی مانند جعفری، ریحان، شوید و کرفس مفید است.
میوه‌ها: میوه‌هایی مانند توت، آلبالو، هلو، نارنگی، آووکادو و انگور کمترین میزان پورین را دارند و می‌توانند به بهبود علائم نقرس کمک کنند.
محصولات غذایی پایین چرب: مصرف محصولات لبنی پایین چرب مانند شیر، ماست، پنیرهای کم چرب و ماست کم چرب مفید است.
میوه‌های خشک: میوه‌های خشکی مانند آلو، زردآلو، خرمالو و زرشک کمترین میزان پورین را دارند و می‌توانند به تنوع رژیم غذایی کمک کنند.
غلات کامل: مصرف غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای، برنج سیاه و نخودچی کمک می‌کند تا رژیم غذایی بهتر و متنوع‌تری داشته باشید.
میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین C: مصرف میوه‌ها و سبزیجاتی مانند پرتقال، تمشک، فلفل دلمه، گلابی و گوجه سبز که حاوی ویتامین C هستند، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهابات کمک کند.
ماهی‌هایی مانند سردابی، قزل آلا و سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ و میگو. پیشنهاد ما در فروشگاه های زنجیره ای زی خوراک برای خرید میگو و ماهی است که حتما ماهی و میگو را به‌صورت تازه تهیه کنید و از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.
آیا مرغ برای نقرس ضرر دارد؟
مرغ به عنوان یک منبع پروتئینی سالم و مفید در رژیم غذایی بیماران نقرس محسوب می‌شود. گزینه خوبی برای این بیماران است، چرا که پورین کمی دارد. بهتر است گوشت مرغ را بدون پوست و چربی مصرف کنید، زیرا پوست و چربی مرغ حاوی مقدار قابل توجهی پورین هستند. همچنین، روش های پخت سالم مانند بخارپز، آب‌پز یا پخت در فر و کبابی را امتحان کنید.برای تهیه این محصول می¬توانید از فروشگاههای زنجیره ای زی خوراک مرغ سالم رو تهیه بفرمایید.
نتیجه‌گیری
نقرس یک بیماری جدی است که نیازمند تشخیص و درمان مناسب است. با تغییرات در رژیم غذایی، مصرف داروها و اعمال تغییرات در سبک زندگی، می‌توان کنترل بیماری را بهبود بخشید و عوارض آن را کاهش داد. برای اطمینان از تشخیص صحیح و درمان مناسب، همواره توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید.
